 |
|||||||||||||||||||
Interview met Hans van Maar door Eric van Oudenaarde |
|||||||||||||||||||
| Hans van Maar: 'Een pot sterke koffie, lekker harde jazz en dan eindeloos tekenen!' De afgelopen jaren besloot Hans van Maar zich meer en meer aan het schilderen en tekenen te wijden. De hectiek die hij in zijn dagelijks werk voelt, ruilt hij meer en meer in voor het wegdromen in kleuren en vormen. Het lijkt daarbij alsof hij de verloren gegane jaren tracht in te halen. Kenners wisten, via mond tot mond reclame, Hans van Maar al te vinden en kochten regelmatig werk. |
|||||||||||||||||||
| Verschillende invloeden Van Maar ontwikkelde vanuit diverse invloeden een eigen beeldtaal. In 1983 bezocht hij in het Amsterdams Stedelijk Museum de tentoonstelling 'La Grande Parade'. Daar werd hij geconfronteerd met de ontwikkelingen en stromingen in de moderne kunst. La Grande Parade was voor zijn ontwik- keling een vertrekpunt. Van Maar werd vooral geraakt door het werk van de CoBrA-schilders en Willem de Kooning. 'Ik vind het sterk dat schilders als De Kooning en Jorn zich telkens weer bleven vernieuwen. Je kunt van Appel – die inmiddels een icoon is – van alles zeggen maar niet dat hij in zijn succes stil is blijven staan. Andere schilders zijn in hun ontwikkeling of beter vernieuwing, verstild.' Daarnaast werd ook Van Maar, zoals zo vele andere kunstenaars, geïnspireerd door Afrikaanse houtsculpturen en beelden uit Zuid Amerika. Met name het Congo-museum in het Belgische Tervuren en tentoonstellingen over de Azteken en Inca's maakten diepe indruk. 'Ik vind het prettig kunst uit Afrika, uit Mexico om me heen te hebben. Die objecten fascineren mij. De vormen zijn sterk en die kleurencombinaties vind ik prachtig, verschillende tinten oranje, oker, blauwen en zwart. Men spreekt wel van primitieve kunst, maar dat vind ik elitair. Iets wat eenvoudig lijkt, is zeker niet primitief.' Ook is er in Van Maar's kleurkeuze beïnvloeding zichtbaar van de Amerikaanse populaire cultuur van de jaren '40 en '50. Hij zegt hierover: 'De kleuren van Kodachrome, een fotografisch procedé uit de late jaren 30 en de 40'er en 50'er jaren, zijn heel apart. Prachtige gelen en diepe roden.' Ter illustratie bladert hij in een stapel oude Amerikaanse tijdschriften en wijst plaatjes aan. 'Kijk dit is toch werkelijk prachtig mooi. Zo maken ze het tegenwoordig niet meer. Moet je deze combinatie van koffiebruin en geel eens zien. Ook de vormen uit die tijd spreken me erg aan.' Aard van het werk Van Maar's werk is expressionistisch van karakter. Het toont simpele vormen en stevige lijnen in een wirwar van spontaan neergezette kleurvlakken. Regelmatig terugkerende kleuren zijn zwart, geel, oker, lichtblauw en rood. Het indringende en prominente zwart, soms gecombineerd met donker- blauw, geeft vorm en kadert de onderliggende kleuren. Ieder werk bezit daarbij een spontaan en trefzeker evenwicht. Zijn onderwerpen zijn vooral menselijke figuren en vriendelijke fantasiedieren. Daarnaast zijn veel vogels en vissen te herkennen. 'Wanneer ik werk volgens mijn gevoel, dan moet het resultaat weergeven wat in mij is. Ik wil dat het werk helderheid, vrolijkheid uitstraalt, positief is. Misschien soms iets van weemoed. Ik wil geen werk maken, waarvoor kinderen achter de rok van hun moeder wegkruipen.' Dieren en mensen In een dynamische warreling van kleuren en lijnen laat Van Maar bij de kijker als vanzelf wisselende beelden ontstaan. Beelden die vaak op verschillende manieren uitlegbaar zijn en die een voor Van Maar typerende dynamiek hebben. Van Maar zegt hierover: 'Ik vind belangrijk dat je een werk op meerdere wijzen kunt ervaren. Precies zoals een gedicht op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd, zo is mijn werk ook. Mijn schilderijen mogen dus vooral niet eenduidig zijn. Als het goed is, groeit het met de verbeelding van de kijker mee. Blijft het – ook na jaren – verrassen. Er moet een relatie ontstaan tussen de kijker en het werk.' Hij gaat door: 'Bij mij moet er altijd iets figuratiefs, iets herkenbaars zijn. Beter nog, er moet iets levends zijn: mensen, dieren. Werk op linnen en hout Van Maar werkt op linnen en, in navolging van Amerikaanse kunstenaars als Sam Francis en Frank Stella, op houten platen en panelen. 'Jaren geleden zag ik een film over Willem de Kooning. Hij is in zijn atelier en staat voor een enorm schilderij. Dan gaat hij op een stoel zitten en kijkt en kijkt. Opeens springt hij op en dan razendsnel flats, flats, flats, verf op het doek. Dan weer eindeloos kijken. En iedere keer zie je het schilderij groeien. Zo gaat het precies. Schilderen en kijken, net zo lang tot het schilderij sterk genoeg is. Maar ik moet oppassen dat ik de boel dan niet kapotschilder. Werken waarvan ik min of meer tevreden afscheid nam, wil je de volgende dag al weer bijwerken.' 'Ik maak geen voorbereidende schetsen. Maar ik sta wel voortdurend open voor datgene wat een schilderij kan worden. Het is intens de werkelijkheid, de kleuren om je heen ervaren. Soms is er een bijna extatisch gevoel van alle indrukken. Iemand met een rode trui tegen een zwarte achtergrond is al genoeg om snel de kwast te grijpen. Ik begin dan met kleurvlakken, daaroverheen zet ik lijnen. Ik weet niet waar ik heen ga. Op een gegeven moment wekt deze basis de creativiteit op. Tijdens de dan bijna automatische handeling van het schilderen begin ik me vrij te voelen.' Werken op papier De laatste jaren werkt de kunstenaar steeds vaker op papier. Van Maar: 'Schilderen vereist voorbereiding. Je moet ruimte om je heen hebben, kwasten neerzetten, potten en tubes openmaken, mengen, enz. Maar als er een idee in mijn hoofd opkomt heb ik daar helemaal geen tijd voor. Zoals ik er nu tegenaan kijk, zeg ik: de schilderijen maak ik, want dan ben ik met mijn hoofd bezig, dan vraag ik me voortdurend af wat ik nu eigenlijk doe. Maar wanneer je veel impulsen hebt, kies je de vorm en het materiaal waarin je sneller kunt werken.' 'Via een bevriende drukker kreeg ik een grote stapel papier. Eigenlijk een dun karton. Het werken erop ervoer ik als een soort bevrijding. Dat papier is voor mij synoniem geworden met een emotionele directheid, een veel gevoelsmatiger benadering. Mijn werk op papier ontstaat als vanzelf. Daar bereik ik dingen die ik in mijn schilderijen nog niet voor elkaar krijg. Snelheid is dan essentieel. Ik pak een vel, neem een krijtje en begin... En als ik dan zo bezig ben denk ik er regelmatig over de huissleutel door de brievenbus naar buiten te gooien. Geen gezeur. Een pot sterke koffie, een lekkere jazzplaat op en dan eindeloos tekenen...' |
|||||||||||||||||||
Biografische gegevens |
|||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||